سال ۱۶۱ هجری قمری
| ۳ - قرن ۲ هجری قمری - ۱ | |
| امامت | |
|---|---|
|
امام کاظم(ع) (دوره امامت: ۳۵ سال از ۱۴۸ق تا ۱۸۳ق) | |
| حکومت‌های سرزمین‌های اسلامی | |
| بنی‌عباس در عراق | مهدی عباسی |
| امویان در اندلس | عبدالرحمن الداخل |
| وقایع مهم | |
| توسعه مسجد الحرام | |
| تولدها و وفات‌ها | |
| وفات سفیان ثوری | |
سال ۱۶۱ هجری قمری در سال‌شمار هجری قمری، مصادف با سال ۱۵۶ و ۱۵۷ هجری شمسی و همزمان با امامت امام موسی کاظم(ع) و زندگانی امام رضا(ع) است.
سال ۱۶۱ق چهارمین سال خلافت مهدی عباسی بود. انتصابات متعدد والیان شهرهای مهم جهان اسلام، توسعه مسجدالحرام، ایجاد استراحت‌گاه‌های متعدد در مسیر مکه، شورش در برخی نقاط جهان اسلام از جمله خراسان بزرگ و درگذشت ابراهیم بن ادهم و سفیان ثوری از اتفاقات مهم این ۱۶۱ق است.
معرفی
روز نخست این سال، یعنی پنج‌شنبه، ۱ محرم، مصادف بوده است با ۲۱ مهر سال ۱۵۶ هجری شمسی و ۱۳ اکتبر سال ۷۷۷ میلادی. روز پایانی این سال، یعنی یک‌شنبه، ۳۰ ذی‌الحجه نیز مصادف است با ۹ مهر سال ۱۵۷ هجری شمسی و ۱ اکتبر سال ۷۷۸ میلادی.
رویدادها
خلیفه عباسی در این سال، خانه‌های اطراف مسجدالحرام را از مردم گرفت و به زمین مسجد افزود. بدین ترتیب، ۸۳۸۰ متر مربع به مسجد افزوده شد و درهای متعددی را در اطراف مسجد گشودند که تا قرن‌ها بعد، به همان صورت باقی ماند.
خلیفه عباسی در این سال عسیی بن لقمان را به حکومت مصر، حسان شروی را به حکومت موصل، بسطام ین عمرو تغلبی را به حکومت آذربایجان و عبدالملک بن شهاب مسمعی را به حکومت سند منصوب کرد. او همچنین یحیی بن خالد برمکی را به عنوان دبیر رسائل و ابویوسف يعقوب بن ابراهیم را به قاضی القضاتی نصب کرد.
مهدی عباسی همچنین در سال ۱۶۱ق به یقطین بن موسی دستور ساخت استراحت‌گاه‌ها و حفر چاه‌هایی در مسیر عراق به مکه داد و مجددا علایم راهنمایی مسافران و آبگیر‌ها را احیا کرد.
وقایع نظامی
- شورش عبدالله بن مروان در سرزمین شام، دستگیری او و بخشش او پس از مدتی توسط خیلفه عباسی.
- عبدالرحمان بن حبیب صقلبی فهری، با لشکری از بربرها از آفریقا گذشت و به اندلس رفت. او در ناحیه تدمیر اقامت گزید و مردم را به اطاعت بنی عباس دعوت کرد ولی پس از مدتی جنگ با عبدالرحمن الداخل حاکم اموی اندلس شکست خورد و کشته شد.
- قتل جمعی از مسلمانان به دست رومیان در جریان جنگ مرعش در سال ۱۶۱ق.
تولدها و وفات‌ها
- ۱ محرم. وفات سفیان ثوری، صوفی، فقیه، محدث، از شاگردان امام صادق و طرفدار قیام محمد بن عبدالله بن حسن و از مخالفین حاکمان زمان خود در بصره.
- وفات ابراهیم بن ادهم از عارفان بزرگ و معاصر چهار تن از امامان شیعه، یعنی امام سجاد(ع)، امام باقر(ع)، امام صادق(ع) و امام کاظم(ع). او را سرسلسله برخی از طریقت‌های صوفی مانند طریقت ادهمیه و نقشبندیه دانسته‌اند.
پانویس
- ↑ «»، باحساب.
- ↑ سباعی، تاریخ مکه، ۱۳۸۵ش، ص۱۵۸-۱۶۰؛ جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ۱۳۸۶ش، ص۷۴.
- ↑ جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ۱۳۸۶ش، ص۷۵.
- ↑ ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ۱۴۱۷ق، ج۵، ص۲۲۶-۲۲۷؛ ترمائینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۳۸۲.
- ↑ طبری، تاریخ طبری، ۱۳۸۷ق، ج۸، ۱۴۰.
- ↑ ترمائینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۳۸۲.
- ↑ طبری، تاریخ طبری، ۱۳۸۷ق، ج۸، ۱۳۶.ابن کثیر، البدایة و النهایة، ۱۴۰۷ق، ج۱۰، ص۱۳۳.
- ↑ طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۸، ص۱۳۵؛ ترمائینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۳۸۲.
- ↑ ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ۱۴۱۷ق، ج۵، ص۲۲۵.
- ↑ ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ۱۴۱۷ق، ج۵، ص۲۲۶.
- ↑ ابن سعد، طبقات الکبری، ۱۴۰۵ق، ج۶، ص۳۷۳ - ۳۷۱.
- ↑ خوارزمی، ینبوع الأسرار، ۱۳۸۴ش، ج۱، ص۳۷۷.
- ↑ شیروانی، ریاض السیاحه، ۱۳۶۱ش، ج۱، ص۱۹۰.
- ↑ شیروانی، ریاض السیاحه، ۱۳۶۱ش، ج۱، ص۷؛ میرزا شیرازی، مناهج أنوار المعرفة فی شرح مصباح الشریعة، ۱۳۶۳ش، ج۱، ص۶۴۵.
منابع
- ابن اثیر، ابوالحسن عزالدین، الکامل فی التاریخ، بیروت، دارالکتاب العربی، ۱۴۱۷ق.
- ابن سعد، محمد، الطبقات الکبری، بیروت، دار بیروت، ۱۴۰۵ق.
- ابن کثیر، إسماعيل بن عمر، البدایة و النهایة، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۷ق.
- ترمائینی، عبدالسلام، دائره‌المعارف تاریخی رویدادهای تاریخ اسلام، مترجم جمعی از پژوهشگران، انتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ۱۳۸۵ش.
- جعفریان، رسول، آثار اسلامی مکه و مدینه، نشر مشعر، تهران، ۱۳۸۶ش.
- خوارزمی، کمال الدین حسین، ینبوع الأسرار فی نصائح الأبرار، تهران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، ۱۳۸۴ش.
- سباعی، احمد، تاریخ مکه از آغاز تا پایان دولت شرفای مکه، ترجمه رسول جعفریان، نشر مشعر، تهران، ۱۳۸۵ش.
- شیروانی، زین العابدین، ریاض السیاحة، تهران، انتشارات سعدی، ۱۳۶۱ش.
- طبری، محمد بن جریر، تاریخ الأمم و الملوک، تحقیق محمد أبو الفضل ابراهیم، بیروت، دارالتراث، ۱۳۸۷ق.
- میرزا شیرازی، ابو القاسم، مناهج أنوار المعرفة فی شرح مصباح الشریعة، تهران، خانقاه احمدی، ۱۳۶۳ش.